view .conllu
doi NBKM 370
source
1: Istorıę+ Slávenobólgarskaę+ w+ na_rodexь i+ w+ crěxь ixь i+ w+ stixь bolga-rskixь i+ w+ vsěxь deę´nii, i+ bitię bolgarska-go
2: sobrano+ že i+ nareždénno, paisïemь iermonáxomь bivšago vo+ stěi górě. aѳónstěi wt+ eparxïi samokofskoi, na- pólzu rodu bólgarskomu vь lětw: *#aѱѯv*
3: Predislóvie kь+ xotęštïmь čitáti i+ poslu-šatі napisánnoę vь+ ı´storíicu sïju:
4: Vnemlite vi čitáteli i+ slišáteli ródě bólgarstyi
5: koí revnúetь i+ ouserd'svu-etь pod'+ svoego roda i+ po+ svoe wtéčestvo bólgarskoe,
6: i+ želàetь razuméti i+ znáti izvě`stno radí svoégo bolgarskago róda i+ za+ svoé oci i+ práoci, i+ crove i+ patri_arsi i+ stixь˸
7: kako+ sa ispèrva požive-li i+ proišlé
8: i+ vàmь potrébno i+ polě´zno estь da+ znáite izvéstno deę´nie wcь vášixь kato štu+ znáętь vsí drúgi rod-ove, i+ imě`jutь ıstoríi,
9: i+ vsę´kyi kníž-nikь wt+ nixь znáetь i+ skazúetь i+ xva-lit+ sę sas svói rodь i+ jazíkь.
10: togo ràdi i+ ázь vámь napisaxь po+ rédu i+ izvéstno za+ vášь ródь i+ jazíkь
11: četáite
12: i+ da+ zna-ite zàmь da+ ne+ bádite wt+ drúgi+ te rodové i+ jazìci podsméęni i+ zasràmleni i+ oukoré_ni.
13: azь bo iz+ lixa porevnováxь po+ roda i+ po+ wtečestvo bólgarskoe,
14: i+ mnogo trud imę´xь sobiráti wt+ razlíčnixь knígi i+ ıstorïi,
15: dondeže sobráxь i+ sovoku-pixь deę`nïe roda bólgarskago vь+ kní_žicu sıjú radi vášeę pólza i+ poxva-là,
16: zane ášte ktò xóštetь, i+ ljubítь svoi rodь i+ jazíkь i+ wtčstvo bolga-rskoe, i+ ljúbitь znàti za+ svoi ródь i+ jazíkь, da+ prepíšitь ıstorijú sıjú da+ se ne+ pogúbi.
17: zaštó nècyi člvéci ne+ ljubatь za+ svoi rodь bólgarskyi znáti,
18: no- sę wbráštatь na+ čúždaę politiká, i+ na- čùždyi jazíkь,
19: i ne+ radę´tь za+ svói rod. i+ ęzíkь bólgarski
20: i+ oúčatь+ sę čitáti i+ govo-ríti po+ grečeski
21: i+ srámęt+ sę da+ sé narekútь bólgari:
22: w+ ne+ razúmne i+ júrode člvče zaštó+ sa s-rámęšь da+ naričéšь sebě` bólgarinь.
23: i+ ne+ čete-šь svòę+ ta kníga što+ è pu+ tvóę jazíkь
24: i+ ne+ govórišь po+ svói jazìkь
25: ilì ne+ sà i-máli i+ bólgari crstvo i+ gsdárstvo za- tolíko vrémę,
26: i+ crstvuváli
27: i+ bìli slá-vni i+ čúdni po+ síčkaę zemlę´
28: i+ mnògo pь´ti navívali
29: i+ vzèmali dánь wt gré-ci múdri, i+ wt+ rímlęni sílni
30: i+ dáva-li+ imь crove i+ králjuve svoí crski dь-šteri za+ ženì, tókmo da+ bíxa, imę´li mìrь i+ ljubóvь, sь+ nímь
31: i+ nái slávni bíli wt+ vsego slavènskago naròda
32: i+ wt- nixь pérvoga narèkli crove
33: i+ pervo+ tie kraljuve i+ patriárxi imáli,
34: i+ pervo- sa tie kraštavali wt+ drugi+ te jazici po+ naprétь
35: i+ nai mnógo zemlę tíe ousvoili
36: i+ tako wt+ vsegwʺ slovénskago ròda wní nái sílni i+ čestní bíli
37: i+ pérvo slovénski sve-tyi wt+ bólgarski ródь i+ jazíkь prosïę´li
38: kako pu+ rédu vsěxь zaštó istoriícu napísaxь,
39: zató imamь wt+ mnógo knígi i+ wt+ mnogo ıstorï´i svidételstvu kakь e i-stinna tová sè za+ bólgari što+ pomęnúxь.
40: no+ zaštó+ sa srámętь tý ne+ razúmně člvéče wt+ svói ródь, i+ vláčišь+ sa po+ čúždyi ja-zíkь:
41: no+ šte da+ ričéšь,
42: zaštó+ sa gréci po+ múdri, i+ po polítični,
43: a+ bólgari+ sa p-rosti i+ glúpavi
44: i+ ne+ imatь reči poli-tíčni,
45: zatová po+ dubrę´+ e da+ sá prime-sęmь po+ gréčeski.
46: no azь tebě da+ ska-žù:
47: viždь ne+ razúmne kólko ima wt+ gre-ci po+ múdri i+ slavni,
48: dali wstavę nę-kui wt+ tę´xь svói ródь i+ jazíkь ili svoé oučénie, kato tebě` bezúmně što oustávęšь svói jazìkь i+ oučenie i+ pri-mesęšь+ sę vь grečeskaę mudrostь i- politiká štoto ne+ mašь u+ néę níkoi prebi-tokь nito razumę´vašь.
49: ty člveče bolga-rine ne+ prelštái+ sę
50: zane znài svòi ródь i+ jaz-ikь
51: i+ oučí+ sę po+ svoému jazíku,
52: po+ dobrę´+ e. bolgarskaę prostotá i+ nezlóbie. wt+ gréčeskaę politika i+ mdrostь.
53: bólgari prósti i+ ne+ ve-ži,
54: no+ vsękago člvěka prïèmljutь vь+ do- svoi
55: i+ ougoštajutь
56: i mlstínju dárujutь, koí wt+ tęxь prósętь,
57: a+ mudrïi í+ politíčni tová ni+ tvorę´tь,
58: no+ i+ wšti wtnématь wt+ prósti+ te
59: i+ gràbętь ne+ právedno,
60: i+ pó+ veče grě`xь prie-(matь) wt+ tęxna mudrostь i+ politiká. a+ né pólza,
61: íli+ sa srámęšь či+ sa gréci po+ mudri tergo-fci i+ slavni na+ zemli wt+ svói ródь i+ jazi-kь,
62: a+ bolgári+ sa prósti
63: i+ ne+ ma wt+ tę´xь targófci, i+ xítri knížnici i+ slavni, na+ zemlí na+ tová vrémę,
64: no+ pó+ veče+ sa wt+ tę´xь prosti wrači i+ wvčári i+ kopáči i+ prósti zemlídelateli i+ zanaętlíi.
65: azь na+ tó, vo+ krátcě da+ té skažú:
66: wt+ adáma dáže do+ dvda i+ právednago ıwakíma, i+ ıw´sifa bdci wbrúčnikь, ı+ wšte kólko bixa pra-vedni í+ stí proroci i+ patrïársi,
67: i+ narekuxa- sa velìkì+ na+ zemlę´+ ta, i+ pred+ bga,
68: ala ne+ bixa wt+ tę´xь nikoi tergóvicь ilí prexítrь i+ gordelívь, katw sigášni+ te xitrecí što+ gí tý imášь za+ póčstь
69: i+ čúdišь+ sa sasь+ tę´xь,
70: i+ vláčišь+ sa pu+ texnię+ tь jazíkь i+ na+ tě`xni wbičái
71: no+ wni styi i+ právdni praowci síčki bili zemledeláteli i+ wvčari,
72: i+ býli bogáti sas skóti i+ plódi zémlьnyi
73: i+ bíli prósti i+ ne- zlobìvi,
74: í+ samь ısь xrstsь bgь slézi ou+ dom próstago i+ níštago ıwsifa:
75: i+ tamo poživé
76: viždь káko milva bgь pó+ veče prosti+ te i- ne+ źlobívi+ te wrače i+ wvčárě
77: i+ nai pérvo tęxь vozljubìlь na+ zemlę`+ tę
78: i+ proslàvilь gi:
79: a+ ti+ sa srámęšь zaštó+ sa bólgari prostí i+ ne+ xítri wvčare i+ wráče
80: i+ wstàvęšь svói ródь i+ jazíkь
81: i+ xválišь+ sa sasь ču-ždi jazíkь,
82: i+ vláčišь+ sa na+ tęxno wb-ičái,
83: tó azь víděxь mnógo člvě`ci wt- bólgari
84: zaštó táko strúvatь
85: idatь po- čùždyi jazíkь i+ wbičái,
86: a+ svòi jazíkь xúlętь,
87: zatová+ ja napísaxь túka, na+ wni ocerugáteli détu ne+ ljúbętь svói ródь i- jazíkь,
88: a+ vïe koito revnúite za+ svói ródь i+ wčestvo i+ ištete da+ znáite i+ da+ čuite
89: zato-vá ispísaxь vámь da+ znáite kako ni+ sa, bíli i+ naši bólgarskyi crove i+ patriar-si i+ arxierèi, bezь+ lětopísni knígi i+ kondíki što+ sá za+ tolíko lě`ta crstvuváli i+ gsdstva-li na+ zemli,
90: i+ imali ıstorï´i crski, i+ kondíki arxieréiski vsě`xь izvě`stno, i+ žitię´ i+ pra-vílaxь stíxь bólgarskixь mnógo,
91: no+ ne+ bi-lo vь+ w´no+ vremę štámbi po+ slovénski jazíkь,
92: a+ člvě`ci wt+ nebrežénie ne+ (prepisováli),
93: no+ na- málo+ sa městá, naméręli takvìsь knígi,
94: a+ koga ouzéli turci, bólgarskaę zemlę´ na-prásno, i+ pogázili i+ popalile crkvi, i- i+ monastíri, i+ crski i+ arxıeréiski dvoróvi.
95: vь+ tó vrémę člcí+ te, wt+ stráxa i+ wt+ nužda, i+ wt+ oužása túrskago bě`gali, da+ upázętь, svòi živòtь,
96: i+ vь+ tó vrémę ljutoe pogubí-li wnyi crskie ıstorı´i, i+ kondikí arxiere-iskię i+ patriáršeskię i+ na+ mnógo stýi, žitié i+ právila,
97: i+ segá ne+ ma wt+ wníę k-knígi, lětopísni, što+ sá byli prostránno napísani, zaradí vsegw naróda, i+ crei bó-lgarskixь:
98: ázь mnogo knígi i+ premnogw pročetóxь i+ vziskáxь, prilě`žnw za+ mnógo vrémę
99: i+ ne+ vozmogóxь, níkako da+ namérę ta-kvasь kníga ili pečatna, ilí rukupísna,
100: namerę+ sa ala po+ málo i+ rę´dko vo+ kratcě,
101: namérixь+ idná, krátkaę ıstorï`ica što+ ę, bílь prepísalь, nękoi latíninь na+ ímę mavrobirь, wt+ gréčeskaę ıstoríę, za+ bolga-bólgarskie crove,
102: no+ vesmá krátka,
103: edvam namérixь, tèxni imená, i+ kòi po+ kúegw crúvalь,
104: samь tói napìsalь, ako grè-ci wt+ závistь i+ wt+ nenavìstь što imeę´li na+ bòlgari, ta+ ne+ písali xrábrię postúpki i+ slávnaę deę´nię, crei i+ naróda bol'ga-rskago,
105: no+ vo+ krátcě i+ vopréki pìsali, káko+ e támь bílo ougódno, zámь da+ ni- imь+ e sramotá,
106: zaštó+ gi bólgari, mnógo pь´ti poběždàli,
107: i+ dánь wt+ tę´xь zéma-li.
108: i+ azь wt+ togò mavrobíra, i+ wt+ dru-gïi mnógo knígi i+ ıstorï´i sobráxь za- mnógo vrémę po+ prílika,
109: i+ raspróstra-straníxь i+ sovokupíxь sïju ıstorı´icu,
110: makárь aku+ sa naxódę ou+ drúgi mnógo kni-gi i+ ıstorıi po+ málo i+ vo+ krátcě napisa-no za+ bólgari,
111: ala ni+ móži, sěki člkь da+ ima wnię knígi, i+ da+ čite i+ da+ pómni
112: togò rádi razsudíxь
113: i+ sovokupixь vsę zaednó vo+ knižicu sïjú izvolęi da+ čtetь.